ท้องผูกสลับท้องเสีย อาการของลำไส้แปรปรวนหรือไม่

  • June 14, 2023
  • Thaiherb Admin

 

           หลายท่านอาจจะมีอาการท้องเสีย ถ่ายหลายรอบในหนึ่งวัน
หรือบางครั้งไม่ถ่าย  2 – 3 วัน หรืออาการท้องผูกสลับท้องเสีย
อาการเหล่านี้เป็นอาการหนึ่งในโรคของลำไส้แปรปรวน ซึ่งสร้างความน่ารำคาญให้กับชีวิต 
 

  
โรคลำไส้แปรปรวน

          โรคลำไส้ทำงานแปรปรวน  (irritable bowel syndrome; IBS)  เป็นโรคของลำไส้ที่ทำงานผิดปกติไป ทำให้เกิดการปวดท้องร่วมกับมีอาการท้องเสียหรือท้องผูก หรือท้องเสียสลับกับท้องผูก โดยที่ตรวจไม่พบพยาธิสภาพที่ลำไส้ บางท่านอาจจะเป็นเรื้อรังเป็นปี ๆ หรืออาจเป็นตลอดชีวิต เป็นโรคที่ไม่ทำให้สุขภาพเสื่อมโทรม แม้จะเป็นมาหลาย ๆ ปี และไม่ทำให้เกิดอันตรายถึงแก่ชีวิต แต่เป็นโรคที่สร้างความรำคาญ และความทุกข์ทรมาน ความวิตกกังวลให้กับผู้ป่วย


สาเหตุของโรคไอบีเอส มี 2 ปัจจัยที่สำคัญได้แก่
     1. การบีบตัวหรือการเคลื่อนตัวของลำไส้ผิดปกติซึ่งเป็นผลจากการหลั่งสารหรือฮอร์โมนบางอย่างในผนังลำไส้ผิดปกติไป นำไปสู่อาการปวดท้อง ท้องเสีย หรือท้องผูก
     2. ระบบประสาทที่ผนังลำไส้ไวต่อสิ่งเร้า หรือตัวกระตุ้นมากผิดปกติ เช่น หลังกินอาหารซึ่งในคนปกติจะกระตุ้นให้ลำไส้มีการบีบตัวหรือเคลื่อนตัวเพิ่มขึ้นอยู่แล้วแต่ในผู้ป่วยไอบีเอส จะมีการตอบสนองมากผิดปกติมีการบีบตัวและเคลื่อนตัวของลำไส้มากขึ้น จนมีอาการปวดท้องและท้องเสีย เป็นต้น

อาการที่พบบ่อยได้แก่
     1. ปวดท้อง บริเวณท้องด้านล่างซ้าย หรืออาจเกิดได้ในตำแหน่งอื่น ๆ ที่มีลักษณะบีบเกร็ง

     2. มีลักษณะการขับถ่ายผิดปกติไปจากเดิม เช่น มีท้องเสีย ท้องผูก หรือ มีสลับท้องเสียและท้องผูกก็ได้ โรคนี้อาจมีอาการที่แบ่งเป็นท้องเสียเด่น (diarrhea predominant IBS) หรือท้องผูกเด่น (constipation dominant IBS)

     3. มักมีอาการท้องเสียช่วงกลางวันหรือช่วงเวลาทำงาน มักรู้สึกว่าถ่ายไม่หมด มีมูกเวลาขับถ่าย

     4.อุจจาระมีลักษณะแข็งคล้ายลูกกระสุน บางคนอาจมีความรู้สึกว่าถ่ายไม่หมดร่วมด้วย ทำให้ต้องเบ่งถ่าย หรือนั่งถ่ายอุจจาระอยู่นาน อาจจะเป็นบางวัน หรือบางรายต่อเนื่องเป็นสัปดาห์

     5.อาการอื่น ๆ เช่นท้องเฟ้อ ลมมาก เรอ แน่นแสบอก กลืนลำบาก อิ่มเร็ว หรือคลื่นไส้
 

สิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดโรคลำไส้แปรปรวน 

  1. อาหาร : หลายคนจะมีอาการเมื่อทานอาหารบางชนิดได้ ซี่งในแต่ละคนจะมีอาหารที่เป็นตัวกระตุ้นที่แตกต่างกันไป

  2. ความเครียด : ผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวนมักจะมีอาการแย่ลงเมื่อผ่านช่วงที่มีความเครียด แต่ระหว่างที่มีความเครียด จะยังไม่เกิดอาการ

  3. ฮอร์โมนส์ : ผู้หญิงจะมีโอกาสเป็นโรคลำไส้แปรปรวนมากกว่าผู้ชาย 2 เท่า ซึ่งอาจจะเกิดจากการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนส์ ผู้หญิงส่วนมากมักจะเกิดอาการในช่วงใกล้ๆที่มีประจำเดือน


วิธีที่ช่วยให้ลำไส้ทำงานได้อย่างสมดุล
1.รับประทานอาหารที่มีใยอาหารสูง และหลากหลาย

2.ดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อเสริมการทำงานของระบบย่อยอาหาร

3.ออกกำลังกายเบา ๆ เพื่อกระตุ้นการเคลื่อนไหวของระบบย่อยอาหารและลำไส้

4.รับประทานอาหารที่มีโปรไบโอติกส์ เพื่อปรับสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้


           อีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดลำไส้แปรปรวน คือความสมดุลของจุลินทรีย์เปลี่ยนแปลงไป เมื่อจุลินทรีย์ที่ก่อโรคมีมากกว่า ทำให้เกิดการทำงานที่ผิดปกติ ซึ่งจุลินทรีย์เหล่านี้มีมากในระบบทางเดินอาหารโดยเฉพาะในลำไส้ จึงส่งผลให้ลำไส้ทำงานผิดปกติและเกิดอาการลำไส้แปรปรวนได้